Melancholische underdogs: de vruchtbare (muzikale) voedingsbodem van Schotland
Bart's Flavor of the Month #39
Jouw maandelijkse overload van muzikale tips en ontdekkingen, overpeinzingen, playlists, linkjes, nieuwe favoriete muziek en mijn muzikale maand april.
In het vliegtuig naar Edinburgh kon ik het niet laten om het lijstje verder af te maken. Voor het eerst viel het me op dat best veel Schotse bands een rol hebben gespeeld in mijn (muzikale) leven. Dat begon ooit met een fascinatie voor de onvolprezen SIMPLE MINDS (kijk dit interview met mede-Schot Muriel Gray even terug). Later volgden bands als DEACON BLUE, TEENAGE FANCLUB, COCTEAU TWINS, BOARDS OF CANADA, MOGWAI, BELLE & SEBASTIAN, IDLEWILD, FRANZ FERDINAND en recent PAOLO NUTINI en YOUNG FATHERS die mij meer dan anderen boeiden. Allemaal met hun wortels in Schotland, het eigenwijze stuk van het Verenigd Koninkrijk waar ik nu voor het eerst naar toe vloog. Overigens niet voor een muzikale bedevaart, maar een korte vakantie. De Schotse hoofdstad Edinburgh is het historische en culturele centrum van het land. Het lijstje muzikanten en bands uit de stad is interessant, maar het meer rauwe en industriële Glasgow in alle opzichten het échte muzikale centrum van Schotland. In Edinburgh hangt overigens wel degelijk door de hele stad muziek in de lucht. Natuurlijk zijn tussen alle toeristische must see-plekken ook de onvermijdelijke doedelzakspeler te vinden, natuurlijk in tartan en kilt zoals het stereotiepe beeld van de Schot voorschrijft. Maar ook opmerkelijk veel buskers - straatmuzikanten - die hun liedjes, vaak versterkt, op straat spelen. En in alle pubs staat ‘s avonds wel een singer-songwriter of band te spelen. En in de vele platenzaakjes - met veel te duur vinyl, maar dat is een ander verhaal - is vol trots altijd wel een hoekje met ‘Scottish music’ gereserveerd. En daar vind je naast mijn favorieten ook namen als LEWIS CAPALDI, CHYRCHES, PRIMAL SCREAM, BIFFY CLYRO, THE WATERBOYS, TEXAS en AMY MACDONALD. Stuk voor stuk opgegroeid in de Schotse muziekcultuur, met dat heerlijke Schotse dialect en de pubs waar net hard gedronken als gezongen wordt. Je zou zonder te overdrijven kunnen stellen dat Schotland een vruchtbare voedingsbodem voor goede popmuziek kent.
Wat in de playlist hierboven - naast de vele leuke en gevarieerde acts - opvalt, is dat de echte supersterren ontbreken. Ja, dj/producer CALVIN HARRIS is een wereldtopper en ROD STEWART, groot Celtic-fan, staat er dan weer niet in. Geboren in Londen uit een Schotse vader is blijkbaar niet voldoende. Schotland levert blijkbaar veel aansprekende muziek af die zelden echt groot wordt. Op zoek naar de Schotse muzikale identiteit kom je in Edinburgh al snel uit bij het National Museum of Scotland. Een prachtig museum waar de Schotse trots en geschiedenis tastbaar is. Dat museum onderzocht enkele jaren geleden de Schotse muzikale geschiedenis. Wat verbindt de traditionele folkmuziek uit de Highlands met de nieuwe generatie? In een Guardian-artikel over de tentoonstelling Rip It Up uit 2018 worden enkele interessante antwoorden gegeven. Midge Ure (van Ultravox en Band Aid) noemt de Schotse geestdrift: “A yearning, a romanticism. And this longing, this sadness, does come out in the music. It’s maybe a working-class thing. We always seem to be the underdogs.” Verderop in het artikel verwoordt Emma Pollock van het toffe Chemikal Underground-label uit Glasgow het misschien wel het best: “There’s a love of song, with substance. And an honesty. A rawness, a humour, a sense of communal experience.” Dat herken ik wel in mijn favoriete Schotse muziek. Dat romantische en melancholische wordt waarschijnlijk weer gevoed door het weer, het landschap, de politiek, armoede en natuurlijk hun uitbundige karakter, zeker in combinatie met alcohol. Dan zie je de andere kant van de Schot. “We like a party.” En dat is een understatement. Loop maar eens door Rose Street in Edinburgh op een vrijdagavond. Sláinte!
STAND VAN ZAKEN
mijn favoriete nieuwe song van deze maand: Cards On The Table van NIA ARCHIVES
mijn favoriete nieuwe album van deze maand: ENGLISH TEACHER’s This Could Be Texas
mijn nieuwkomer van de maand: FAT DOG
mijn volgende concert: THE STAVES in Amsterdam
de mooiste songtitel uit de playlist: Droomvogel van OTTLA
de meest Schots klinkende song uit de playlist: Strawberry Moon van ARAB STRAP
de langste song uit de playlist: SUN KIL MOON’s Duk Koo Kim
de (her)ontdekte artiest van deze maand: de soundscapes van MOGWAI.
FLAVOR OF THE MONTH #46
Elke maand vinden tientallen oude en nieuwe songs hun weg naar deze playlist. Vaak omdat ze ze net uit zijn, ik ze weer ergens heb opgegraven of omdat ik ze ergens toevallig hoorde voorbijkomen. Dat laatste verrast me nog het meest. Neem nou de songs van M83, QUINCY JONES en SIGUR ROS die nu de komende maand in de playlist staan. Die hoorde ik tijdens een bezoek aan Fabrique des Lumieres in Amsterdam. Een grootse “an immersive, titillating, audiovisual experience” waarbij beeldende kunst, videomapping en dus ook muziek bij elkaar komen in een belevenis. In een grote hal worden werk van Mondriaan, Van Gogh en Vermeer geprojecteerd om de bezoeker te overweldigen. De muziek is van secundair belang, maar zette wel de toon. Zoals dat de laatste jaren ook steeds vaker gebeurt in bepaalde dramaseries waarvan songs als DALBELLO in de Flavor terechtkomen. Iemand als ik gaat dan toch nieuwsgierig de muziek shazammen en vergeet dan de oorspronkelijke bedoeling van de ervaring. Typisch.
GECOMPILEERD VOOR U
Volgens mij kun je de lijn doortrekken van het maken van mixtapes op je C90 via de 78 minuten op een CD-R naar de Spotify-playlist. Eigenlijk is er weinig veranderd sinds de eerste compilatie op een muziekcassette. Die had destijds alleen geen shuffle-functie.
Meer Schotse muziek. Toevallig kwam ik in mijn timeline de fijne cd-box BIG GOLD DREAMS - A Story of Scottish Independent Music 1977-1989 tegen, boordevol bekende en vooral ook onbekende indiebands.
Er wordt veel geklaagd over het Spotify-algoritme, maar soms bieden de playlists best goed gecureerde muziek aan. Zoals deze CLASSICS FOR CRYING, voor als je even wilt zwelgen in trieste, beetje zwaarmoedige muziek.
Op zoek naar nog meer nieuwe muziek? Ik verzamel de beste nieuwe tracks van 2024 (klik hier voor de tracks van 2024-playlist) en de betere pas verschenen albums en ep’s (klik hier voor de albums van 2024-playlist) van het moment op Spotify. Abonneer je om elk weekend alle updates te krijgen.
BEELD & GELUID
In deze rubriek niets over mijn werkgever, maar wel enkele warme kijk- en/of luistertips.
April is de maand dat in de Californische woestijn het COACHELLA-festival wordt georganiseerd. Ook dit jaar was het weer spraakmakend en bij vlagen gekmakend. Meer weten over de geschiedenis van dit bijzondere festijn, neem even de tijd voor deze docu.
Misschien heb je het opgemerkt: TAYLOR SWIFT heeft weer een nieuw album uit. De meningen lopen hierover uiteen en er worden weer veel podcasts over Tay Tay vol geluld. Zoals deze, Rolling Stone Music Now die er wel hele deep dive van maken.
Ik noemde het al eerder in deze Flavor. De muziekscene van GLASGOW heeft veel bijzondere muzikanten opgeleverd. Deze korte BBC-docu vertelt er meer over.
UIT DE KAST
Wat trek ik deze maand uit mijn platenkast? De cd-single Smells Like Teen Spirit van NIRVANA uit 1991.
De afgelopen maand kon je er bijna niet omheen. 30 jaar geleden nam Kurt Cobain zijn leven en zette daarmee een punt achter een uitzonderlijke periode in de popmuziek. Die episode begon in het voorjaar van 1991. Toen werd de single Smells Like Teen Spirit uitgebracht en deed iets wat niemand op dat moment verwachtte: de popmuziek werd opgeschud door een band uit de Amerikaanse underground. Tegen die tijd had ik in de OOR vast wel eens gelezen over Kurt Cobain en Nirvana, maar ik kende zijn muziek niet. Wel had ik net andere alternatieve bands zoals de Pixies en Hüsker Dü ontdekt waar Cobain een deel van zijn mosterd haalde. Wat daarna volgde, was ongekend, bijna Beatlesque. Binnen enkele maanden werd Nirvana uit Seattle de ‘hotste’ band van het moment en ik heb nog steeds spijt dat ik niet ben meegegaan met mijn collega naar Paradiso waar de band een legendarisch concert neerzette. De beelden zag ik later bij de VPRO. De oerkracht van Nirvana was overrompelend, zeker in die grote hit. Grunge was opeens ‘the big thing’, hoewel geen band de power van Nirvana benaderde. De soap rond Cobain die daarna volgde stond me steeds meer tegen. Ik weet nog dat ik hoorde van zijn dood en hetzelfde dacht als bij het nieuws over Freddie Mercury. Eeuwig zonde, maar verder… mwoah, zat er aan te komen. Achteraf hoorde je alle verhalen waardoor je meer begreep van wat er in Cobains hoofd aan de gang was. Hetzelfde hoofd dat een geniale liedje als Smells Like Teen Spirit bedacht en niet kon overzien hoe dat zijn leven zou veranderen.
DE POPVERSLAG ARCHIEVEN
In oktober 2020 ben ik gestart om (een deel van) mijn recensie-archief uit de jaren 1991-2006 exact 20/25/30 jaar na publicatie op Twitter (of X zoals het nu heet) te delen. We hadden destijds voor de wekelijkse Popverslag-pagina van een klein krantje best goed de vinger aan de pols. Sommige albums of concerten waren meteen legendarisch, andere was ik allang weer vergeten. Maar hoe hebben ze - de muziek en de recensie - de tand des tijds overleefd? Twee tweets uit het archief in een nieuwe context van de afgelopen maand.
Meer recensies uit mijn archief via mijn Twitter/X-profiel.
LEESLIJST
Tot slot, enkele artikelen uit de (geschreven) media die ik van harte aanbeveel.
NITS bestaat 50 jaar. In Trouw vertellen de drie overgebleven bandleden over hun eigenzinnige carrière.
FONTAINES DC uit Dublin is terug met nieuw werk. The Guardian zocht de band op en sprak ze over hun komeetachtige opkomst.
Geen concerten meer in DE KUIP in Rotterdam vanaf 2026. Het AD neemt afscheid van deze iconische en frustrerende concertlocatie.
Nog even NIRVANA. In de NRC blikt journalist Peter van der Ploeg terug op de impact van de band op zijn leven.
Naar aanleiding van de AMY WINEHOUSE-biopic kijkt de Volkskrant tot slot terug op geslaagde en minder geslaagde muzikale biopics. wat zijn de ideale ingrediënten van een geslaagde film?
Applaus, je hebt de Flavor of the Month #39 uit. Graag tot volgende maand. Ben je enthousiast en geabonneerd, deel em dan ook met gelijkgestemden via deze button.
Tot zover, tot volgende maand… hier zijn tot slot THE POSIES nog een keer.
Can you hear it? does the sound remind you?
Can you feel it? it’s gonna redefine you
The flavor of the month is busy melting in your mouth
Getting easier to swallow and harder to spit out
Een nieuwsbrief over Schotse muziek zonder Del Amitri (of Justin Currie) doet wel een beetje pijn ;-) Over melancholie gesproken! Verder niets dan hulde. Groet!